معرفی مولای جلادان

علی يکی از مشاوران نزديک عمر (خليفه دوم مسلمانان ) در هنگام حمله لشکر اسلام به ايران بود .

زمانی که عمر می خواست خود شخصا در اين جنگها حاضر شود، امام علی به او گفت : » تو سر اين سپاهی

اگر بروی و کشته شو ی، سپاه اسلام متلاشی می شود . تو بايد مرکز خلافت را داشته باشی تا اگر سپاه اسلام

شکست خورد . ايرانيان بدانند که اين نيرو پشت دارد » (تاريخ طبری، جلد 5، ص 1943 و 1945 ، اخبار

.(446 – الطول ص 147 و نهج البلاغه ص 443

عمر که داما د امام علی بود و روی حرفهای وی حس اب می کرد پيشنهاد وی را پذيرفت و در دارالخلافه ماند

و در راس لشکريان اسلام فرماندهان با تجربه و خونريزی گمارد و به طرف ايران گسيل داشت . پس از

شکست ايرانيان و پيروزی لشکريان اسلام، علی خطا ب به مردم کوفه گفت : ای مردم کوفه، شما شوکت  عجمان را برديد.

(تاريخ طبری، جلد 6 ص 2208

پس از پايان سلطنت 3 تن از خلفای مسلمانان (ابوبکر،عمر، عثمان ) نوبت سلطنت امام علی رسيد که بسيار

لرزان و کوتاه بود . اختلافات معاويه و علی بر سر قدرت بالا گرفت و سبب ساز جنگهای طولانی گرديد .

علی جهت تامين مخارج اين جنگها مجبور بود که باج و خراج بيشتری از ايرانيان اخذ کند . اين فشارها

موجب قيامها و مقاومتهای دليرانه از سوی شهرهای مختلف ايران شد بطوری که امام علی بی رحم ترين

را بسوی خراسان، فارس، ری ، آذربايجان و « زياد ابن ابيه » ، « خليد بن طويف » سرداران خود، از جمله

ساير شهرها و بلاد اعزام داشت.

4

در ادامه به مواردی از سرکوب قيامهای مردم ايران در زمان خلافت امام علی می پردازيم:

• در زمان امام علی، مردم استخر چندين بار قيام کردند . امام علی در يکی از آن موارد

را در راس لشکری به آنجا گسيل داشت و شورش تودهها را در سيل خ ون « عبدالله بن عباس »

فرونشاند (فارسنامه ابن بلخی، ص 136 ). در مورد ديگر که مردم استخر شوروش کردند، امام

که از خونخواری و آدمکشی به انوشيروان دوم لقب گرفته بود به آنجا « زياد بن ابيه » علی

گسيل داشت تا به سرکوبی اين قيام بپردازند . در مورد جنايات و کشتار مردم استخر توسط

زياد بن ابيه کتابها و روايت زيادی نوشته و نقل شده است (رجوع کنيد به کتاب مروج الذهب،

.( جلد دوم ص 29

در سال 39 هجری مردم فارس و کرمان نيز سر به شورش گذاشتند و حکام ستمگر امام علی
•

را از شهر خود بيرون کردند. امام علی مجددا زياد بن ابيه را به آنجا گسيل داشت و لشکريان

وی از هيچ جنايتی فروگذاری نکردند. (تاريخ طبری، جلد 6، صفحه 2657 و يا فارسنامه، ص

(136

مردم خراسان نيز در زمان امام علی برای چندين بار قيام کردند و چون چيزی نداشتند بعنوان
•

باج و خراج بپردازند، از دين اسلام برگشته و به مقاومت سخت و جانانه ای دست زدند. امام

را بسوی خراسان فرستاد. او مردم نيشاپور را محاصره کرد تا مجبور « جعده بن هبيره » علی

( به صلح شدند. ( تاريخ طبری، جلد 6، ص 2586 و فتوح البلدان ص 292

در زمان امام علی مردم شهر ری نيز سر به طغيان برداشتند و از پرداخت خراج خوداری
•

را با لشکری زياد به سرکوب شوروش فرستاد و امور آنجا را « ابوموسی » ، کردند. امام علی

بحال نخستين برگرداند. ابوموسی پيش از اين طغيان نيز، يکبار ديگر بدستور امام علی به

( جنگ مردم شهر ری گسيل شده بود. (فتوح البلدان ص 150

به روزگا ر خلافت علی بن ابی طالب، چون پايان سال 38 و آغاز سال 39 بود، حارث بن سره
•

عبدی، به فرمان علی لشکر به خراسان کشيد و پيروز شد، غنيمت بسيار و برده ی بی شمار

بدست آورد. تنها در يک روز، هزار برده ميان يارانش تقسيم کرد. لکن سرانجام خود و

يارانش، جز گروهی اندک، در سرزمين قيقان (سرحد خراسان) کشته شد. (فتوح البلدان،

بلاذری)

علی بن ابی طالب، عبدالرحمن بنی جز طائی را به سيستان فرستاد . لکن حسکه حبطی وی را
•

بکشت، پس علی فرمود : بيايد که چهار هزار تن از حبطيان را به قتل رسانيم . وی را گفتند :

حبطيان پانصد تن هم نشوند. (فتوح البلدان، بلاذری)

علی ولايت آذربايجان را نخ ست به سعيد بن ساريه خزاعی و سپس به اشعث بن قيس داد . يکی
•

از شيوخ آذربايجان نقل می کند که وليد بن عقبه همراه با اشعث بن قيس به آذربايجان می آيند .

و چون وليد آن ديار را ترک کرد ، مردم آذربايجان قيام کردند . اشعث از وليد طلب ياری کرد و

وليد برای ياری وی سپاهی از کوفه به در آنجا گسيل داشت. اشعث، حان به حان (حان= خانه به

خانه) فتح کرد و پيش رفت . و پس از فتح آذربايجان گروهی از تازيان اهل عطا را بياورد و در

آنجای ساکن ساخت و آنان را فرمان داد که مردم را به اسلام خوانند. (فتوح البلدان، بلاذری)

بگو یا مولا علی